Tembung Garba

Tembung Garba yaiku tembung loro sing diringkes. Tembung garba lumrahe ana ing tembang kanggo ngoyak guru wilangan.

Tuladhane Tembung Garba

No.	Tembung Garba	Asale Tembung
1.	Aglis	Age + gelis
2.	Aneng	Ana + ing
3.	Araneki	Arane + iki
4.	Bisoncat	Bias + oncat
5.	Dadyajat	Dadi + ojat
6.	Dadyawuh	Dadi + ewuh
7.	Dhemenyar	Dhemen + anyar
8.	Doreng	Dora + ing
9.	Dupyarsa	Dupi + arsa
10.	Jalwestri	Jalu + esrtri
11.	Jayeng yuda	Jaya  + ing + yuda
12.	Kalyan	Kaleh + lan
13.	Kodya	Kadi + kaya
14.	Lagyaning	Lagi + ing
15.	Lumuheng	Lumuh + ing
16.	Mring	Mara + ing
17.	Munggeng	Mungguh + ing
18.	Narendra	Nara + indra
19.	Narpati	Nara + adipati
20.	Nateng	Nata + ing
21.	Prapteng	Prapta + ing
22.	Priyagung	Priya + agung
23.	Ratwagung	Ratu + agung
24.	Sireku	Sira +iku
25.	Sitinggil	Siti + inggil
26.	Saking	Saka + ing
27.	Tahteng	Mentah + mateng
28.	Thukmis	Bathuk + klimis
29.	Tumekeng	Tumeka  + ing
30.	Wulu	Sewu + telu

Tembung Lingga lan Tembung Andhahan

Selamat Datang

Mari kita bahas tentang apa itu tembung lingga dan tembung andhahan beserta contohnya.

1.        Tembung Lingga (Kata Dasar)

Tembung lingga yaiku tembung kang durung owah saka asale, kang durung oleh imbuhan apa – apa, utawa tembung kang isih wungkul, isih wantah utawa isih asli. Tembung lingga isoh digolongake wujud bebas (bentuk bebas). Tembung lingga ana kang dumadi saka sakwanda, rong wanda, utawa telung wanda (suku kata).

Tuladha :

-          Turu

-          Tangis

-          Pari

-          Pangan

-          Mustaka

-          Tulis

-          Laku

-          Caping

2.         Tembung Andhahan (Kata jadian)

Tembung andhahan yaiku tembung kang owah saka asale. Tembung andhahan dumadi saka tembung lingga kang oleh imbuhan utawa tembung lingga kang wis dirimbag. Owah – owahan iku bisa awujud :

-          Wuwuhan (imbuhan)

-          Ngrangkep tembung (kata ulang)

-          Nyambor tem bung (kata majemuk)

Salah sawijini cara ndhapuk tembung andhahan iku kanthi menehi wuwuhan, wuwuhan iku ana telu yaiku : ater - ater (awalan),seselan (sisipan),lan panambang.

a.      Ater - Ater

Tembung andhahan amarga oleh ater – ater umpamane :

Nyilih           : ny- + silih

Mlaku           : m- + laku

Diwaca         : di- + waca

Kesandhung : ke- + sandhung

Dakjupuk     : dak- + jupuk

b.      Seselan

Tembung andhahan amarga seselan umpamane :

Gumuyu      : um + guyu

Tinulis         : in + tulis

Kerelip        : er + kelip

c.       Panambang

Tembung andhahan amarga oleh panambang umpamane :

Telatan       : telat + -an

Awake        : awak + -e

Bukuku      : buku + -ku

Tulisen       : tulis + -en

d.      Wuwuhan Gabung

Tembung andhahan amarga oleh wuwuhan gabung umpamane :

Digawakake : di- + gawa -ake

Njupaki        : n- + jupuk -i

Nilisaka       : n- -ake

Cukup sekian artikel saya hari ini, mohon maaf apabila ada kesalahan. Untuk komentar silahkan tulis dikolom dibawah ini.

Tembung Saroja lan Contone

Selamat Datang

Mari kita membahas tentang tembung saroja

Tembung Saroja yaiku tembung loro kang padha utawa meh padha tegese banjur dienggo bebarengan.

Tuladhane, Abang Mbranang tegese yaiku warna abang banjur diimbuhi mbranang,saenggo negesi yen warnane abang banget.

Berikut Contoh Tembung Saroja dari Huruf A-Z

Awalan Huruf	Tembung Saroja
A	1.      Abang mbranang 2.      Adas pilawaras 3.      Adhem ayem 4.      Adi luhung 5.      Akal budi
B	1.      Babak bundhas 2.      Bagas waras 3.      Bakul sinambiwara 4.      Bala koswa 5.      Bapa biyung
C	1.      Campur adhuk 2.      Campur bawur 3.      Candhak cekel 4.      Candik kala 5.      Ciri wanci
D	1.      Dalan padhang 2.      dana driyah 3.      dana weweh 4.      darma bekti 5.      dhawuh pangandika
E	1.      edi peni 2.      endah peni 3.      entek ting
F	1.      gada gitik 2.      ggah pideksa 3.      gagah prakosa
I	1.      iguh pertikel 2.      imbal pangandika 3.      imbal wacana
J	1.      jabang bayi 2.      jala sutra 3.      jalma manungsa
K	1.      kabur kanginan 2.      kadang konang 3.      kadhang kala
L	1.      labuh pati 2.      lagak lagu 3.      loh jinawi
M	1.      malang kadhak 2.      malang megung 3.      mukti wibawa
N	1.      nangis ngguguk 2.      njungkir walik 3.      ngalap berkah
O	1.      olah pikir 2.      olah salira 3.      obah mosik
P	1.      pati geni 2.      pati rasa 3.      padhang jingklang
R	1.      rahayu slamet 2.      rai gedheg 3.      raja kaya 4.      raja pati
S	1.      sabar narima 2.      sakti mandraguna 3.      sanak kadang
T	1.      tadhah udan 2.      tahan banting 3.      tahu tempe 4.      tahan uji 5.      tapa brata 6.      tiwa mudha
U	1.      udan tangis 2.      upa kara 3.      urun rembug
W	1.      wadya bala 2.      was sumelang 3.      wedi getih 4.      welas asih
Y	1.      yayi aji 2.      yayah wibi 3.      yayah rena 4.      yayah sinipi

Cukup sekian dan terima kasih

Tembung Entar

Selamat Datang

Mari kita membahas tentang tembung entar beserta contoh-contohnya

Tembung Éntar yaiku tembung kang tegesé ora kaya makna saluguné (kata kiasan).Utawa tembung kang ora kena ditegesi sawantahe baé sinebut uga ing basa Indonesia tembang silihan (kiasan). Ing basa walandané yaiku Figuurlijke betekenis

Tuladhané:

A
01. abang kupingé = nêsu bangêt
02. (ng)abangké kuping = gawé nêsu
03. abang abang lambé = ora têmênan, mung lêlamisan
04. abang rainê = nandhang isin (wirang)
05. adol ayu = ngêndêlake ayuné
06. adol bagús = ngêndêlaké bagusé
07. adol gawé = ngatonake pênggawéyané
08. adol kringêt = nyambut gawé
09. adol kwanèn = ngêndêlake kwanèné
10. adol krungon = golèk golèk warta/kabar
11. adol séndhé = adol barang mênyang gadhèn
12. adol umbag/umuk = akèh omongé, ning ora ana nyatané
13. adus getíh = tatuné nêmên bangêt
14. adus kringêt = nyambut gawé, abot bangêt
15. adus luh = nêmên anggoné nangís
16. akèh sandhungané = akèh alangané
17. ålå jênêngé = kurang dipêrcåyå
18. ålå kandhutané = ålå wataké
19. ålå tembungé = têmbungé kasar/saru
20. alus tembungé = kêpénak dirungokaké
21. åmbå jangkahé = bisa ikhtiyar mrana-mrana
22. apus kråmå = dibujuki/diapusi cara alus
23. asor budiné = bêbudèné ålå
24. asor yudané = kalah
25. ati dhóndhóng = atiné ålå
26. atiné ånå wuluné = atine ålå/dêngki

B
01. (m)balang liríng = nglirik mripat
02. bau suku = abdi/batur
03. bau têngên = wong kang dipercåyå
04. bêning atine = sumèh
05. (m)buang sangkal = ngilangi/mbuang apês
06. (m)bukak wadi = ngandhakaké wêwadiné
07. (m)buang tilas = nutupi tumindaké sing ålå

C
01. cagak lèk = camilan supaya bêtah mêlèk
02. cagak urip = kanggo nyukupi kêbutuhan uripé
03. cancut taliwåndå = tandang gawé
04. cangkêm gatêl = sênêng ngrasani/nggunêm
05. cêdhak umuré = gêlis mati
06. cêpak jodhone = gêlis olèh jodho
07. cêpak rêjêkiné = gampang olèh rêjêki
08. cilik atiné = kuwatir/wêdi
09. cupêt atiné = gampang nêsu
10. cupêt budiné = ora bisa nggayúh kautaman
11. cupêt jangkahé = ora biså golèk sarånå
12. cupêt nalaré = ora biså mikirake wêrna-wêrnå
13. cupêt pangandêlé = ora percåyå

D
01. dadi gawé = ngrépotaké
02. dåwå-dåwå ujå = perkårå kang ora uwís uwís
03. dåwå tangane = sênêng nyólóng jupúk
04. (n)dhêdhêr kautaman = nandur kêbêcikan
05. dhuwúr atiné = gumêdhé
06. dhuwúr pangkaté = dadi wóng pangkat/panguwasané

E
01. êmpuk rêmbugé = gunêmé énak dirungokaké
02. êntèk atiné = kêwêdèn/kuwatir bangêt
03. ènthèng sanggané = ora rêkåså
04. ènthèng tangané = sênêng tandang gawé

G
01. (ng)gadho ati = gawé susah ati
02. gantung kêpuh = sandhangané ora tau ganti
03. (ng)gantung untu = sêlak kêpingin mangan
04. gêdhé atinée = tatag; ora kuwatir
05. gêdhé êndasé = sómbóng (kêmlungkung)
06. gêdhé ómónge = umúk ora ånå nyatané
07. gêdhée tékadé = ora gampang pasrah
08. (ng)gêdhèkaké pulúk = ora ånå prihatiné
09. (ng)gêgêm tangan = kêsèd nyambut gawé
10. gilig rêmbugé = rêmbugane pasti/mêsti
11. gilig tekadé = tékadé ora bakal mundúr
12. (ng)gilud kawrúh = golèk ilmu kanthi mêmpêng
13. golèk slamêt = ati-ati supaya, ora cilåkå
14. golèk uríp = nyambut gawé nggo nyukupi butuhé

I
01. idu gêni = omongan tansah kêlakon
02. ilat mati = ora bisa ngrasakaké
03. ilang klilipé = ilang mungsuhé

J
01. jåkålårå = rikålå nóm-é rêkåså
02. jêmbar dhadhané = sugíh pangapurå; sabar bangêt
03. jêmbar kawruhé = akèh ngilmuné
04. jêmbar kuburé = mlêbu swarga
05. jêmbar polatané = sumringah
06. jêmbar sêgarané = sugih pangapura; sabar
07. jêro kawruhé = akèh ngilmuné; pintêr

K
01. kådålu warså = kasèp; wis kliwat
02. kandel kulité = digdåyå; sêkti
03. kandel kupingé = ora nggugu pitutúr
04. kaku atiné = tansah ora sarujuk/sulåyå
05. kasar têmbungé = têmbung saru
06. katon dhadhané = wani adu arêp
07. kêgugah atiné = sadar/élíng
08 kêlèpètan ålå = katut ålå
09. kêmbang lambé = tansah digunêm kêbêcikané
10. kakèhan tangan = kakèhan sing nyandhak
11. kêmbang uríp = lêlakone wong urip wêrna-wêrna
12. kêna tinênga-tênga = kêna disambati
13. kêncêng karêpé = kêkarêpane kudu kêturutan
14. kêncêng tékadé = tékadé ora bakal mundúr
15. kulak wartå = golèk kabar/wartå
16. kuwat drajat = cocok dadi pêmimpin/panguwåså
17. kuwat isín = mblêbês ora isinan
18. kuwat mangan = mangané akèh

L
01. lambé tipís = criwis/akèh omongé
02. landhêp dhêngkul = kêthul bangêt
03. landhêp pikirané = pintêr bangêt; gampang ngêrti
04. lårå ati = sêrík atiné
05. lårå ayu = lårå cacar
06. lårå owah = édan; gêndhêng
07. larang pangan = pacêklík
08. lóbók atiné = sabar
09. luhúr budiné = kêlakuane bêcík/apík
10. luhúr drajaté = dadi wong pangkat/panguwåså
11. lurús lakune = jujúr
12. lumah tangan = ora gêlêm cawé-cawé
13. lunyu ilaté = gunêmé méncla-ménclé

M
01. manís èsêmé = èsêm ngrêsêpakaké ati
02. manís rêmbugé = guneme nyênêngaké ati
03. mårå tangan = sênêng gawé lårå/milårå
04. måså bodhoå = pasrah
05. måtå dhuwitan = srakah marang dhuwít
06. måtå loro = mangro tingal
07. matèni pangané = gawé ilang panguripané
08. matêng kawruhé = mumpuni; kawruhé wis tutúg
09. matêng rêmbugé = gunêmé wís disarujuki
10. mati sandhang pangané = ilang dalané golèk panguripané
11. mati rågå = prihatin; tåpå, tirakat
12. mêdhót dalan = ora ditêrusaké
13. métani luputé = nggolèki salahé
14. mêrês kringêt = nyambut gawé mêmpêng
15. mêrês pikír = têmênan anggone mikiraké
16. mogèl ilaté = mangan sing sarwa énak
17. mógól sinauné = ora tutúg sêkolahé
18. murang tåtå = kurang ajar, ora duwé dugå

N
01. nandhang sungkåwå = lagi susah
02. nandur kêbêcikan = gawé kêbêcikan
03. ngadu wulêding kulít = adu kêkuwatan
04. ngangsu kawrúh = golèk ngèlmu/mêguru/sekolah
05. ngatonaké siyungé = nuduhake kêkuwatané/ kuwanèné
06. ngatonake dhadhané = umúk, sumbar
07. ngêkêp dhêngkul = nganggur ora nyambut gawé
08. ngêndhalèni håwå napsu = nyêgah kêkarêpan ålå
09. ngêpuh kringêt = nyambut gawé mêmpêng
09. ngêmut driji = ora oleh åpå-åpå
10. nyolok måtå = kêtårå banget

O
01. olèh ati = disênêngi
02. olèh gawé = kalêksanan
03. olèh wirang = kisinan
04. olèh lårå = kalaran
05. ora duwé ati = kuwatir bangêt, wêedi
06. ora mêlèk = ora ngêrti
07. ora ngundhuh = ora oleh åpå-åpå

P
01. padhang dalan = mlêbu swargå
02. padhang håwå = lair ing donyå
03. padhang langité = sênêng
04. padhang pikiré = lêga sênêng
05. padhang ulaté = sumèh
06. pait gêtiré uríp = warnå-warnå lêlakoné wong uríp
07. paít lêlakoné = uríp rêkåså
08. panas atiné = nêsu bangêt
09. pêcah pamóré = wís ngancík diwåså
10. pêcah pikír = wiwít biså golèk srånå
11. pêdhês rêmbugé = gunêmé gawé sêrík
12. pêrih atiné = susah bangêt
13. pêtêng atiné/pikiré = susah
14. pinggêt atiné = sêrik
15. pulíh gêtihe = pak-puk, ora kalah ora mênang
16. puput yuswå = mati, sédå

R
01. rai gêdhèg = ora duwé isín
02. (ng)rênggå pråjå = njågå negårå
03. (ng)renggå salirå = dandan/macak
04. runtúh atiné = tuwúh wêlasé
05. rupak atiné = cugêtan/ora gampang ngapurå
06. rupak jagadé = judhêg; ora bisa mrånå-mrånå

S
01. sabuk gêlang = sawahé akèh bangêt
02. sêpi kawruh = bodho/ora duwé ilmu
03. sêpi pamríh = ora duwe pamríh
04. sêrêt rêjêkiné = ora gampang golèk rêjêki
05. sêsak dhadhané = mangkêl/anyêl
06. sumpêg atiné = susah/sêdih

T
01. tadhah kålåmångså = dipangan
02. tadhah udan = lirangan gêdhang síng dhuwúr dhéwé
03. tatu atiné = sêrík bangêt
04. tanpa tilas = êntèk blas
05. tipís lambéné = criwis, sênêng nggunêm wóng liyå
06. thukúl pikiré = nduwé akal
07. thukúl turuné = nduwé anak

U
01. udan tangis = akèh síng pådhå nangisi
02. ulat pêtêng = katon nêsu
03. ulat manís = sumèh
04. utang lårå = tau nggawé laran wóng liyå
05. utang nyåwå = tau nggawe patine wóng liyå
06. utang pati = tau nggawe patiné wóng liyå
07. utang wirang = tau nggawe wirangé wóng liyå

W
01. walang ati = sumêlang/kuwatír
02. wani mati = nékad/kêndêl bangêt
03. wani silit wêdi rai = ora wani têrang-têrangan
04. wêtêng kadit = drêmba/ora tampikan
05. wêtêeng karèt = panganané akèh
06. wêdi gêtíh = jiríh/ora wani
07. wêdi kangèlan = lumuh/kêsèd

Cukup sekian dan terima kasih

Kumpulan Parikan Bahasa Jawa

Selamat Datang

Mari kita membahas tentang parikan atau dalam Bahasa Indonesia kita kenal dengan pantun. 

contoh :

                 Pagupon omah doro

                 Melu nippon soyo soro

PARIKAN yaiku unen unen kang dumadi saka rong ukara lan duwe purwakhanti `ab-ab` 

.Ukara kapisan kanggo narik kawigaten, dene ukara kapindo tumrap isi. Parikan dumadi saka rong larik. 

Paugeran-paugeran parikan :

 1. kedadean saka rong ukara kang nganggo purwakanthi guru swara

 2. saben sak ukara kedadeyan saka rong gatra

 3. ukara kapisan minangka purwaka, dene ukara kapindo minangka wose

Jenis-Jenise parikan manut cacahing wanda :

1) Parikan kang kedadeyan saka (4 wanda + 4 wanda) x 2

    Tuladha :

                  wedhang bubuk, gula jowo

                  yen kepethuk, ati lego

                  mangan teri, lawuh wader

                  sinau taberi, amrih pinter

                  Tuku wedhus, oleh sapi

                  Bocah bagus, becik budi

2) Parikan kang kedadeyan saka (4 wanda + 8 wanda) x2

    Tuladha :

                   Kembang adas, sumebar tengahing alas

                   Tuwas-tuwas, nglabuhi wong waras

                   tuku gabah, dinggo makani iwak

                   ojo susah, garai remuk awak

3) Parikan kang kedadeyan saka (8 wanda + 8 wanda) x2

    Tuladha :

                   enting-enting gula jawa, sebungkus isi sanga

                   ingatane para siswa,wajib seneng nggubah basa

                  tuku kayu kayu jati, dinggo griya amrih sae 

                  aku dongo marang Gusti, mugi jodho selawase 

4) Parikan kang kedadeyan saka (3 wanda + 5 wanda) x2

    Tuladha :

                   Bayeme, wis kuning – kuning. Ayeme, yen wis nyandhing.

                   Timune, diiris – iris. Gumune, ora uwis – uwis.
                   Sirahe, dianguk –  anguk. senenge, yen wis kepethuk

5) Parikan kang kedadeyan saka (4 wanda + 6 wanda) x2

    Tuladha :

                   Bisa nggender, ora bisa ndemung. Bisa jejer, ora bisa nembung.

                   Bisa nggambang, ora bisa nyuling. Bisa nyawang, ora bisa nyandhing.
                   Manuk emprit, menclok godhong tebu. Dadi murid, sing sregep sinau.

Cukup sekian dan terima kasih. Maaf apabila banyak kekurangan.

Sinau Aksara Jawa

Selamat Datang

Mari kita membahas tentang Aksara Jawa

 

AKSARA ANGKA

Cukup sekian dan terima kasih. Mohon maaf apabila banyak kekurangan.